In 1939 moest de 14-jarige Gert Berliner afscheid nemen van zijn ouders toen hij op een trein stapte van Berlijn naar Zweden. Tegen die tijd waren de opties voor joden die aan nazi-Duitsland hoopten te ontsnappen, vrijwel verdwenen. Een van de weinige mogelijkheden die overbleef was Kindertransport - een reddingsactie onder leiding van Joodse en Quaker-organisaties die kinderen het land uit smokkelden met de trein. De geheime missie hielp duizenden kinderen ontsnappen, en Gert was een van hen. Maar alleen kinderen mochten in de trein. En dus zwaaide de jonge jongen vaarwel naar de enige ouders die hij kende, gewapend met een tas die niet meer kon passen dan een kleine, gevulde aap.
Zijn ouders werden naar Auschwitz gestuurd, waar ze op 17 mei 1943 werden vermoord.
Berliner werd opgenomen door een vriendelijk pleeggezin in Zweden en verhuisde na de oorlog naar de Verenigde Staten. Wees en volledig alleen, nam hij de speelgoedaap mee.
Hij groeide op en werkte als fotograaf en kunstenaar, reisde veel en nam de speelgoedaap overal mee naar toe. Hij trouwde en had een zoon, Uri, die, in een prachtig stuk voor NPR, schreef: "hij was een verre vader. En ik was een verre zoon, veel van onze tijd samen bezet door halt, ongemakkelijke stiltes." Gert sprak zelden over zijn vroege leven, of zijn ouders, en voor het grootste deel van het volwassen leven van Uri geloofde hij "er waren slechts drie Berlijners: mijn vader, ik en mijn zoon, Ben."
Een kleine jongen die de nazi's vluchtte.
Een speelgoedaap die hij bij zich droeg.
Tientallen jaren later leidde de donatie van dat knuffeldier aan een museum tot een opmerkelijke ontdekking https://t.co/2UuGnf10Tv @uberliner pic.twitter.com/ySyLbDrx8Q
- David Beard (@dabeard) 14 november 2018
Toen, in 2003, vroeg Aubrey Pomerance, een archivaris van het Joods Museum in Berlijn, zijn vader of hij iets uit zijn jeugd kon doneren waar bezoekers aan het museum persoonlijk iets mee konden vinden. Hij gaf hem de speelgoedaap en deze keerde terug naar Berlijn. Jarenlang zat de aap in het museum.
In 2015 bezocht een vrouw met de naam Erika Pettersson het museum en zag de aap en een foto van een jongetje genaamd Gert Berliner. Wat een toeval, dacht ze. De achternaam van haar moeder was ook Berliner. Het blijkt dat Gert's vader een broer had, wiens kinderen er ook in waren geslaagd om naar Zweden te ontsnappen. Maar ze kwamen er niet uit via Kindertransport; in plaats daarvan werden ze gestuurd om te werken op boerderijen in afgelegen delen van het platteland. Hoewel het neven en nichten waren die tegelijkertijd in hetzelfde land woonden, wisten ze niets van elkaars bestaan.
Maar dat is allemaal veranderd, dankzij de speelgoedaap.
Uri reisde onlangs naar Zweden om zijn lang verloren familieleden te ontmoeten, en schreef dat "hoewel we het net hadden ontmoet het goed voelde om bij mijn nieuwe familieleden te zijn. Om deel uit te maken van een groter gezin - een gezin dat niet alleen overleefde, maar is gegroeid en bloeide."
Wat Gert betreft, die nu 95 is, hij is dankbaar.
"Het is een geschenk, " zei hij. "Op mijn oude dag heb ik ontdekt dat ik een gezin heb."
En het is leuk om te weten dat hij al die jaren geleden niet verkeerd was, toen hij geloofde dat de gevulde aap een magische talisman was die hem op een dag met zijn familie zou herenigen.
"Plotseling vanwege de aap, heb ik een telefoontje, iemand in Zweden van alle plaatsen, zeggend, nou ik denk dat je mijn neef bent, " zei hij.
Toen hij als kind de nazi's ontvluchtte, pakte Gert Berliner een gevulde aap. Hij bewaarde het meer dan een halve eeuw voordat hij het doneerde aan een museum, een daad die leidde tot een opmerkelijke ontdekking: familie waarvan hij niet wist dat hij die had. https://t.co/hPCHlE3kQm pic.twitter.com/F3lTDdzS1z
- NPR (@NPR) 14 november 2018
Het verhaal is viraal geworden en het is onnodig te zeggen dat het iedereen aan het huilen maakt.
Ik kwam net aan de telefoon met @uberliner, die het verbazingwekkende verhaal vertelde over zijn vader, zijn opgezette aap en het ontsnappen aan de nazi's. Hij heeft veel e-mails en notities op sociale media ontvangen. "Meestal behandel ik dingen als tarieven en handel. Het kan niet veel anders zijn dan dit verhaal." pic.twitter.com/Oy7ehZe9iM
- David Beard (@dabeard) 14 november 2018
De wereld kan een zeer wrede plek zijn, maar het kan ook magisch zijn. En voor nog een geweldig verhaal, lees over hoe sociale media een vrouw hebben geholpen van helemaal geen familie te zijn naar een dochter, kleindochter, zus en tante.
De "American Bro" is een internationale schaamte
Wat de verraderlijke opkomst van online fratcultuur voor de moderne man betekent.
Waarom mannen vreselijke risiconemers zijn
"!, " hij zegt. En doet dan iets heel, heel dom.
10 beroemde mannen die elke dag dezelfde outfit dragen
Is het een uniform? Of is het luiheid?
10 dingen die je niet wist over Justin Trudeau
Atleet, nerd, hopeloos romantisch, thespian. Ja, er is veel meer voor de Canadese premier dan alleen politiek.
Waar komt de naam "March Madness" vandaan?
Het echte verhaal achter de bankabele bijnaam van het NCAA-basketbaltoernooi.
Triomfantelijke terugkeer van Christie Brinkley naar het strand
En ja, het is iets om te aanschouwen.
Jon Hamm: The Best Life Interview
Jon Hamm, ster van Mad Men op tv, onthult de geheimen van mannelijkheid in een postmoderne wereld.
