Wist je dat maretak, een van de meest romantische symbolen van Kerstmis, eigenlijk een soort parasiet is? Dat is juist. Het scheidt veel van zijn dagelijkse voedingsstoffen van de schors van de gastheerbomen waarop het leeft, waardoor abnormale gezwellen worden aangeduid als "heksenbezems" die de takken van de gastheer vervormen en de reproductieve gezondheid in gevaar brengen. Niet de meest amoureuze verhalen, dat is zeker. Toch is er een goede reden waarom we maretak met Kerstmis hangen, en het heeft te maken met zowel wetenschap als een aantal zeer duurzame folklore, verspreid over duizenden jaren en meerdere culturen.
Hoewel de naakte wetenschappelijke feiten van maretak je huid kunnen laten kruipen, zijn ze essentieel om de plant echt te begrijpen. Zoals je misschien hebt gehoord, is maretak giftig en wanneer vogels zijn bessen eten, scheiden ze het kleverige zaad snel uit, dat waarschijnlijk op de tak van de boom belandt waarop ze vervolgens gaan zitten. Het zaad plakt zichzelf vervolgens aan de boom, waardoor het mogelijk het volgende jaar kan ontkiemen.
Eigenlijk werpt de naam 'maretak' zelf licht op de fysiologie van de plant: als je de oorspronkelijke term afbreekt - mistiltan - heb je twee woorden mistel, wat 'mest' betekent, en bruin , wat zich vertaalt naar 'takje'. volgens The Washington Post .
Om symbolischer naar de maretak te kijken, merkt Rob Dunn van het Smithsonian magazine op: "Maretak is een maat voor hoeveel van de vruchten in ons dagelijks leven, letterlijk of figuurlijk, afhankelijk zijn van andere soorten. Voor traditie zijn we afhankelijk van de maretak. En het hangt af van zijn boom en zijn vogel, net zoals we zelf van duizenden soorten afhankelijk zijn… onze gewassen, onze kerstbomen, en zoveel meer."
Natuurlijk, vogeluitwerpselen en plakkerige zaden klinken niet als componenten van een klassieke romantiek, maar een mythologisch beeld werpt een ander licht op de vasthoudende en onbegrepen plant. De associatie van de maretak met vitaliteit en een goede gezondheid is minstens zo oud als de oude Grieken, die het als iets van een wondermiddel beschouwden , volgens History.com. Later beschreef de oude Romeinse natuuronderzoeker Plinius de Oudere de doeltreffendheid ervan bij de behandeling van zweren, epilepsie en blootstelling aan bepaalde gifstoffen.
Naast zijn genezende eigenschappen, werd maretak gebruikt als hulpmiddel voor de voortplanting, met name door de Keltische Druïden uit de eerste eeuw na Christus. Ze beschouwden het als een symbool van levendigheid en zouden de plant zowel aan dieren als mensen toedienen om de vruchtbaarheid te verbeteren.
Een van de centrale verhalen over maretak echter - en datgene dat het meest direct lijkt te verband houden met ons moderne begrip van de romantische betekenis van de plant - komt voort uit de Noorse mythologie. Volgens de folklore droomde de god Baldur, kleinzoon van Thor, van zijn eigen dood. De moeder van Baldur, Frigg, geloofde dat de droom een profetie was, deed haar uiterste best om te voorkomen dat deze uitkwam - alle planten en dieren een eed afleggend dat haar zoon geen kwaad zou worden gedaan. Maar Frigg slaagde er niet in om een eed af te leggen tegen de maretak, en zonder oponthoud maakte de bedriegergod Loki een pijl uit de plant, die hij vervolgens gebruikte om Baldur te doden. Toen de gevallen god door zijn volk werd bedroefd, werd Baldur opgewekt, en inspireerde Frigg om maretak tot een symbool van liefde te verklaren en een gelofte af te leggen dat zij iedereen zou kussen die eronder kwam.
Hoewel het onduidelijk is hoe maretak specifiek met Kerstmis begon te worden verbonden, stelt boer Brian Barth van Smithosonian dat "het logisch is dat maretak, met zijn groenblijvende gebladerte en aantrekkelijke rode bessen, binnenshuis als decoratie zou worden gebracht tijdens de kale wintermaanden, net als mensen doen met dennentakken en hulsttakken."
Dus als je deze feestdagen toevallig onder een maretak loopt, weet dan dat dit niet zomaar een nieuwtje is, maar inderdaad een heel oud ritueel!
